Categorie: Blog Sanne

In de verte doemt het bijzondere gebouw van Naturalis al op. “Kijk, daar is het, ik zie de bloemetjes al van het gebouw”, roep ik enthousiast door de auto. “Bloemetjes??” klinkt het van achteren. “Hoe the &*ck zie je bloemetjes in die cirkels?”. Goed, de toon is weer gezet, iedereen heeft er zin in.

We gaan naar Naturalis, op verzoek van de middelste. Hij is enorm geïnteresseerd in de natuur en heeft Trix al een keer mogen bewonderen tijdens de verbouwing van Naturalis. Nu is het dan EIN-DE-LIJK tijd voor het vervolg. Hij kan niet wachten om naar binnen te gaan en waar hij anders gereserveerd alles op zich af laat komen, heeft hij nu al uitgevonden waar we omhoog moeten. Het gebouw nodigt hem daar toe ook uit, de open sfeer en bijzondere inrichting geven hem letterlijk en figuurlijk een gevoel van ruimte. Het is heerlijk om hem eens voorop te zien lopen en hem zo in zijn element te zien. Geen enkel moment heb ik het gevoel dat ik hem moet beschermen voor de indrukken die hij opdoet. Als een ware gids laat hij me de kleinste details zien van de dingen die hem opvallen om vervolgens de enorme olifant over het hoofd te zien.

We slaan de hoek om en alle vijf laten we dit even op ons inwerken. Wat een imposante opstelling. Je weet niet waar je als eerste naar moet kijken en tegelijkertijd straalt de ruimte rust uit. We lopen langzaam aan verder, maar niet rustig genoeg voor mijn dochter. “Jullie gaan veel te snel, ik heb niet eens kans om alles te lezen” roept ze geïrriteerd uit. Ik geef haar helemaal gelijk en ga naast haar staan om bij het bordje met de 37 vogels één voor één te lezen hoe ze heten en kijk samen met haar hoe ze er dan uit zien. En dat doe ik ook bij het volgende bordje en het bordje daarna en het bordje na haar. Haar leerhonger is vandaag niet te stillen en als echte wetenschapper zoekt ze naar de verbanden in de opstelling en maakt ze koppelingen tussen wat ze eerder heeft gelezen, ziet of al weet. Dolgelukkig loopt ze heen en weer tussen ons om te vertellen wat ze allemaal ontdekt.

Ondertussen ben ik mijn oudste kwijt. Hij is blijkbaar wel klaar met de dieren en is weer naar buiten gelopen. Hij staat bij de reling en kijkt zijn ogen uit naar hoe de bezoekers zich bewegen door het gebouw. Hij volgt hoe gezinnen zich verplaatsen door het gebouw, ziet welke paden veel worden bewandeld en lacht om een moeder die haar kind niet onder controle krijgt. Gaandeweg de dag bedenk ik me dat hij echt een stille genieter is. Hij laat zich nauwelijks horen, zoekt zijn eigen weg, maar aan zijn gefocuste blik kan ik zien dat ook hij alle indrukken opslurpt als snoepjes.

Oók hij, want ook ik geniet met volle teugen van dit museumbezoek. Alleen al als het gebouw opdoemt voel ik een soort adrenaline opkomen, die me de hele dag elk moment bewust laat opslaan. Een week later weet ik nog precies hoe we het gebouw binnen gaan, hoe we de trap op lopen, hoe we de hoek om gaan, hoe ik met mijn dochter bij de rode ibis stil sta en we tegelijk iets willen zeggen over zijn snavel, hoe ik mijn zoon continue ontspannen zuchten hoor slaken, hoe mijn andere zoon liefdevol zijn hand haalt door het haar van zijn kleine zusje, hoe mijn man precies op de juiste momenten vertraagt en versnelt om ons een beetje bij elkaar te houden.

Gek genoeg voel ik die behoefte dit keer helemaal niet meer. Waar ik eerder iedereen angstvallig in de gaten hield om te kijken of elk gezinslid het wel naar zijn zin had, vertrouw ik nu op hun eigen kunnen er een leuke dag van te maken. Daarom kan ik zelf ook zo genieten van alles wat het museum te bieden heeft. En mijn vertrouwen is volkomen terecht, allemaal op hun eigen manier nemen ze de tijd om daar waar hun interesse ligt in te zoomen of nemen ze de tijd om de ander te laten genieten van zijn interesses. Om 17 uur horen we een reminder voor de sluitingstijd, maximaal hebben we genoten van dit dagje weg. We treffen elkaar op de trap en zo eindigen we, langzaam slenterend naar beneden, deze superrrrrelaxte dag met elkaar. Wie had dat ooit gedacht?

Iedereen die mij persoonlijk kent weet dat huisvrouw zijn niet echt mijn sterkste kant is. Soms speel ik wel dat ik er eentje ben, maar meestal kun je in ons huis goed zien dat er geleefd wordt. Sterker nog, als je een beetje op de details let weet je exact wat ik de hele dag heb gedaan. Vaak ben ik met mijn hoofd al weer bij iets anders, dus afmaken is niet mijn sterkste kant. Rond 10 uur gebeurt het nog wel eens dat ik tegelijk met mijn koffiekopje het ontbijtbordje in de keuken moet zetten. En dan zou ik hem natuurlijk meteen in de vaatwasser moeten zetten, maar ik had net beloofd een spelletje te spelen met de kinderen. Dat is zo leuk dat we nog een potje doen en de tijd vergeten. Ineens moeten we snel lunchen, anders komen we te laat op onze afspraak. Dus dat spelletje even aan de kant schuiven, gauw de  schone bordjes uit de vaatwasser (nee, die vieze van vanmorgen erin komt echt niet bij me op), het kleed even uitkloppen van de ochtend en dan kunnen we een boterham eten.  De krant ga ik nog lezen, dus die ligt opgevouwen op de lege stoel naast de tafel. Bovenop de brief van school die blijkbaar uit een tas is gekomen en de tekeningen die gisteren zijn gemaakt en absoluut niet mochten worden weggegooid. Tja goed voorbeeld doet goed volgen, dus je krijgt een beeld van de keuken, de eettafel.., woonkamer…, de slaapkamers……..

Daar waar ik dus heel goed ben in beginnen (en omdenken), heeft mijn man daar juist wat moeite mee. Als hij eenmaal lekker bezig is met iets zit hij er helemaal in en is hij full focus op datgene wat moet gebeuren. Ik herhaal ALS….Ik kan nu alle man-vrouw clichés uit de kast gaan halen, maar ik vermoed dat je geen voorbeelden nodig hebt om je een discussie voor de geest te halen. Iets met vrouwen die vinden dat ze alles moeten doen én mannen die vinden dat het ook nooit goed is. Na weer zo’n discussie viel bij mij ineens het kwartje…. Doordat mijn man de wereld waarneemt in details ziet hij de grote lijn moeizaam. Dus als je hele huis helemaal bezaait is met allerlei details (sorry….) is het wel lastig om tot actie te komen, waar moet je beginnen dan?? En als je dan eenmaal begonnen bent en er komt iemand langs stuiven (again sorry….), die weer van alles toevoegt aan jouw plan, heeft opnieuw beginnen eigenlijk ook geen zin. Dan kan je er  maar beter mee stoppen of eigenlijk kun je maar beter ook niet mee beginnen, want je weet toch al wat er straks weer gaat gebeuren.

Zoals het bij ons gaat als kwartjes zijn gevallen; ik begin met een plan maken en even later pakt mijn man het verder op.  Ik denk dat ieder onze eigen taak ons allebei rust gaat geven, het dwingt mij om af te maken en hem om te beginnen, zonder dat we ons nog hoeven te irriteren aan wat de ander niet doet. Hij stelt dan voor voortaan de was en het stofzuigen/dweilen op te pakken. Ik doe dan de boodschappen en het poetswerk.

Het resultaat is groots, we hebben geen discussies meer over de huishoudelijke taken. Ik bemoei me niet met de was om zijn focus niet weg te halen en hij bemoeit zich niet met alle projectjes die her en der door huis liggen. Hij ruimt de keuken op als het hem echt te gortig is. Voor mij het teken dat ik toch ook echt even wat moet gaan doen. Hij komt niet meer al mopperend uit zijn werk over de bende thuis, maar vraagt nu of we een gezellige dag hebben gehad en wie er gewonnen heeft met het spelletje. Ik geef hem dan een kus en geef hem wat te drinken en de krant, zoals het een echte huisvrouw betaamt. Toch?

Het verhaal van de Breinsmederij begint dus bij mijn dochter. Zoals ik in mijn vorige blog Starten met jezelf al vermeldde is zij het die mij leerde te kijken naar haar en niet naar haar gedrag. Om niet een diagnose, hokje of stempeltje te nemen als uitgangspunt, maar haar als persoon.  En hoe tegelijkertijd de erkenning van anders zijn richting geeft aan je leven, wanneer je de houvast bent kwijtgeraakt. De wijze levensles van een meisje van 5.

In 2013 kregen we die diagnose autisme van haar broer en met mijn eigen leerhonger startte daarmee ons eigen onderzoek naar autisme. Hoe simpel waren soms de oplossingen als we de trucjes uit de autisme-cursus toepasten en hoe groot was het effect op onze zoon. Hoe makkelijk gingen ineens sommige dagelijkse rituelen door kleine aanpassingen en hoe fijn was de houvast van de structuur die we inbouwden in ons leven. Door het autisme zo groots in te bouwen in ons leven creëerden we onze eigen ‘nieuwe normaal’, precies zoals ik wenste in mijn brief aan familie en vrienden destijds.

Ik raakte bedreven in het doorzien van het autisme en kon mijn analytisch vermogen ten volste inzetten in het hoe en waarom van het gedrag van onze zoon. Steeds vaker begonnen zaken bij mijn dochter op te vallen, die toch ook wel onder de autistisch noemer konden worden geplaatst. Ze  heeft enorme behoefte aan de duidelijkheid en voorspelbaarheid van de dag, moet lang ergens de kat uit de boom kijken, raakt in de war als papa iets anders zegt dan mama en gaat het liefst nieuw dingen uit de weg. Er is altijd wel iets met een bepaald kledingstuk en o wee als we het poppenhuis net even wat anders neerzetten. Maar ja, niets autistisch is een mens vreemd en  het feit dat ze verbaal zo sterk is en discussies met de juf in groep 1 niet uit de weg ging neigde toch ook wel weer naar hoogbegaafdheid.

Immers hoogbegaafdheid zat ook in de genen en haar andere grote broer was net in 2014 officieel benoemd tot hoogbegaafd. Niet dat wij dat nu persé zo erkenden op dat moment, maar vanuit het dhh-protocol van school bleek toch echt dat meneer met een IQ van 140+ aan de voorwaarden voldeed. Het verklaarde voor ons niet de moeite die hij had met het leven en de bedachtzaamheid waarmee hij alles aanpakte. Daarnaast vonden we dat je voor hoogbegaafdheid toch minstens een halve Einstein moest zijn en hij toch wel heel veel ‘blonde’ opmerkingen maakte. Pas toen ik het boek Gelukkig HB van Rineke Derksen ging lezen, omdat hij een juf trof die hem écht zag, vielen de eerste puzzelstukken op zijn plek. De latere boeken leerden me dat kinderen met hoogbegaafdheid ook vaak hoogsensitief zijn en dat dat pas echt de vinger op de zere plek legde bij onze oudste zoon omtrent het “anders voelen”. Wat hebben we hem tekort gedaan het eerste decennium van zijn leven! Dat ging ons geen tweede keer gebeuren en wellicht moesten we toch ook iets met het feit dat ze al kon lezen toen ze 4 was. Of kwam dit gewoon omdat ze met oudere broers nu eenmaal veel in aanraking komt met letters en cijfers? Dat verklaarde alleen niet waarom ze altijd alles in de gaten hield, waarom ze al meer reflectievermogen heeft dan een gemiddelde puber en waarom ze het liefst zelf labyrint speelt (niet betoverde doolhof mama, labyrint, anders zou dat wel op de doos staan…).

De verklaring geeft ze me gaandeweg zelf, soms zelf letterlijk. Ze wijst me er in een gesprek op dat ik niet kan weten wat er in haar lichaam en hoofd gebeurt en dat ik dus ook niet kan aannemen dat wat er in het boek staat waar is.  Nee, daar heeft ze gelijk in. Gelukkig  weet ik wel door die boekjes dat wat er allemaal in haar lichaampje gebeurt toch ook heel normaal is én dat ik ook weet dat het haar in de war maakt. Dat het ok is om even een momentje voor jezelf te nemen om weer uit de war te raken en tot jezelf te komen.

Dat is namelijk wat we nu letterlijk doen. Zodra ze begint te mopperen, haar stem gaat verheffen of alles heel oneerlijk vindt in de wereld, reik ik haar letterlijk de hand. Ik neem haar mee naar de bank of haar bed en we nestelen ons dicht tegen elkaar aan. Ze mag dan haar continue interne dialoog hardop uitspreken en ik kan haar dan helpen dat te ondertitelen. Dat ik heus wel begrijp dat het lastig is om op hetzelfde moment jongste in groep 3 te zijn en oudste in groep 2 door haar vervroegde gang naar de middenbouw. Dat ik snap dat ze het supercool vindt om te lezen, maar dat ze niet altijd wil opvallen. Dat ik zie hoe ze 10 secondes voor haar broers stopt met een kussengevecht, omdat ze aanvoelt dat er zo ruzie komt. Dat het gat onder water heel lastig is, omdat je dan geen adem kunt halen en als je geen adem kunt halen ga je dood. Dat….enz. Dat ze alles mag zeggen zonder dat het gek is, zonder dat er een oordeel aan zit. Is het autistisch dat ze altijd rechts wil liggen? Is het hoogbegaafd dat ze dit allemaal bedenkt? Is het hoogsenstitief dat het 2 minuten duurt voordat alle kleren en kussens op de goede plek liggen? Het maakt niet uit, het is wat haar helpt.  We geven haar gedachten (en daarmee haar gedrag) handen en voeten en zo gids ik haar een weg door haar mooie wondere wereld en prijs ik mezelf zielsgelukkig dat ik met haar mee op reis mag.